Darganfyddwch eich ysgrifennwr neu llyfrbryf mewnol y mis Tachwedd hon

Mae'r hydref yn dymor perffaith i ddathlu darllen a’r gair ysgrifenedig. Pan fydd y nosweithiau'n tynnu i mewn a'r tywydd yn oeri, beth well nag aros i mewn gyda'ch hoff lyfr a threulio amser yn ymweld a byd arall?!

I ddathlu Diwrnod Cenedlaethol Awduron ar Tachwedd 1 a Mis Ysgrifennu Nofelau Cenedlaethol y mis Tachwedd hon, rydym yn rhannu awduron, digwyddiadau a straeon Cymraeg gwych a fydd yn dangos pam mae Wrecsam yn lleoliad delfrydol i fwynhau darllen ac ysgrifennu creadigol.

Gan ddechrau gyda (un o'r) goreuon

Byddai rhai yn dweud bod Roald Dahl yn un o'r storïwyr mwyaf i blant yr 20fed ganrif. Yn enedigol o Llandaf yng Nghaerdydd yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, daeth Dahl i amlygrwydd fel awdur yn y 1940au ac ysgrifennodd ei stori swyddogol gyntaf wedi'i hanelu at blant ym 1943 o'r enw The Gremlins. Yn ystod ei yrfa liwgar fel awdur, dyfeisiodd Dahl fwy na 500 o eiriau ac enwau cymeriadau newydd fel ‘oompa-loompas’ yn y stori adnabyddus Charlie a’r Ffatri Siocled. Yn adnabyddus am ysgrifennu llawer o'i straeon gwych o'i sied ardd, bu farw Dahl ym 1990 ac ers 2006, ar yr hyn a fyddai wedi bod yn benblwydd iddo (Medi 13eg) mae plant ledled y byd yn dathlu 'Diwrnod Roald Dahl' ac yn cofio rhai o'r straeon gwych a ysgrifennodd.

Awduron Cymraeg nodedig eraill yw wrth gwrs Dylan Thomas ei waith enwocaf ‘Under Milk Wood’ ac RS Thomas y bardd enwog o’r 20fed ganrif a enwebwyd ar gyfer Gwobr Llenyddiaeth Nobel ym 1996.

Awduron heddiw

Mae awduron mwy diweddar o Gymru yn cynnwys Russell T Davies, awdur teledu a chynhyrchydd Doctor Who, Ken Follett yr awdur gyffro sydd wedi gwerthu 160 miliwn o gopïau ledled y byd a Philip Pullman awdur y drioleg His Dark Materials sydd wedi'i gwneud yn gynhyrchiad ar y teledu.

Yn agosach at Wrecsam mae gennym hefyd David Ebsworth sy'n ysgrifennu nofelau ffuglen hanesyddol a chyffro gwleidyddol yn ymdrin â phynciau fel Brwydr Waterloo a Rhyfel Cartref Sbaen. Mae pob un o nofelau Dave wedi derbyn clod beirniadol gan y Gymdeithas Nofelau Hanesyddol. Mae ei drioleg ddiweddaraf yn ymdrin â bywyd dyngarwr (a masnachwr caethweision) Elihu Yale sydd wedi'i gladdu yn Wrecsam ac y mae Prifysgol Iâl yn UDA wedi'i henwi ar ei ôl. I gael mwy o wybodaeth am yr awdur a'i waith, ewch i'w wefan www.davidebsworth.com

Gwyl lenyddol ar stepen y drws

Yn nes at adref, rydym yn dathlu llenyddiaeth yn lleol bob blwyddyn trwy ddigwyddiad Gwyl Geiriau Wrecsam. Yn rhedeg ers 2015, mae'r ŵyl fel arfer yn cael ei chynnal yn ystod y Gwanwyn i ddod ag amrywiaeth o awduron, beirdd a gweithdai ynghyd a darparu lle i selogion llenyddol gwrdd â phobl debyg. Wedi'i gynnal ar draws gwahanol leoliadau yn Wrecsam, mae yna rhywbeth i blesio pawb.

Yn y Prifysgol

Yn gynharach eleni lansiwyd cystadleuaeth stori fer lle gofynnwyd i fyfyrwyr greu stori a ysbrydolwyd gan y pandemig covid-19. Gan ymchwilio i’r emosiynau a deimlwyd yn ystod y pandemig, gofynnwyd i fyfyrwyr thema eu stori o amgylch yr amser ‘clo’. Gyda dros 40 o gynigion, dewisiodd y panel beirniadu bedwar enillydd, pob un yn derbyn gwobr ariannol hael.

Enillodd Jenny Jones, myfyrwraig MA mewn Addysg, y lle cyntaf am ei stori o’r enw ‘#essential’. Tynnodd Jenny ysbrydoliaeth am ei stori gan gydweithwyr a ffrindiau a gollodd anwyliaid oedrannus yn ystod covid-19 a cheisiodd bortreadu sut y gallai rhai o'r henoed fod wedi teimlo yn ystod y misoedd cychwynnol ansicr a brawychus hynny.

Cofiwch tweetio atom yr hyn rydych chi'n ei ddarllen ar hyn o bryd ar y hashnod #NationalAuthorsDay a #NationalNovelWritingMonth.

Ysgrifennwyd gan Alice James, Swyddog Ymgysylltu â'r Gyfadran a Liason ym Mhrifysgol Wrecsam Glyndŵr